Contoh Tembung Camboran – Di dalam Bahasa Jawa, terdapat tembung camboran sebagai salah satu kosakata ungkapan yang merupakan gabungan kata dimana maknanya telah menyatu dan tidak dapat ditafsirkan dengan makna unsur yang membentuknya. Dibawah ini adalah penjelasan lengkap beserta contoh-contoh tembung camboran.
Daftar Isi
Pengertian Tembung Camboran
Tembung Camboran adalah dua kata atau lebih yang digabung menjadi satu dan hanya memiliki satu makna atau arti. Tembung camboran dalam Bahasa Indonesia dapat disebut sebagai kata majemuk.
Tembung Camboran Yaiku
Tembung camboran yaiku tembung loro utawa luwih sing dirangkep dadi siji lan dadi tembung anyar kang duwe teges siji.
Contoh / Tuladha :
- Buntut Urang : rambut nylenthir ing githok
- Maratuwa : wong tuwane bojo
- Buku gambar : buku kanggo nggambar
- Semarmendem : araning panganan saka ketan
Jadi, tembung camboran ini adalah gabungan atau rangkaian beberapa kata secara utuh atau beberapa kata yang disingkat dan memiliki arti baru.
Macam Macam Tembung Camboran
Pada dasarnya, tembung camboran dalam Bahasa Jawa terbagi dalam beberapa jenis. Berdasarkan bentuknya, tembung camboran dapat dibedakan menjadi dua macam, yakni tembung camboran tugel dan camboran wutuh. Sementara berdasarkan tujuan atau artinya, tembung camboran dapat dibedakan menjadi dua jenis juga, yakni camboran tunggal dan camboran wudhar.
Berdasarkan bentuknya :
- Tembung camboran wutuh
- Tembung camboran tugel
Berdasarkan tujuan atau artinya :
- Tembung camboran tunggal
- Tembung camboran wudhar
1. Tembung Camboran Wutuh
Tembung camboran wutuh yaiku tembung loro ingkang utuh sing dirangkep dadi siji lan ora nganggo ngurangi jumlah wandane.
Tembung camboran wutuh adalah kata atau istilah Jawa yang terbentuk dari dua kata yang digabung menjadi satu dan tidak mengurangi jumlah suku katanya (kata-katanya masih utuh).
Bentuk – bentuk tembung camboran wutuh :
a. Rerangkep Determinatif (DM),
Tuladha : meja tulis, pitik walik, lemari kaca, kembang kanthil, buku gambar, omah gedhong, ketan ireng, sapi powan, lan liya-liyane.
b. Baliswara (rerangken MD), katrangan utawa kahanane manggon ing ngarepe sing diterangake.
Tuladha : Pancasila, panduputra, dasa dharma, bimaputra , wijaya kusuma, dwiwarna, lan liya-lilyane.
c. Tembung Saroja, yaiku tembung loro seng meh pedhe tegese dirangkep dadi siji.
Tuladha : andhap asor, abang branang, bunder seser, cilik menthik, gagah prakoso.
d. Yogyaswara, yaiku tembung loro ingkang tembung pertama akhiran “a” lan tembung kedua swara “I” nduweni teges lanang wadon.
Tuladha : dewa-dewi, putra-putri, pemudha-pemudhi, siswa-siswi, kedhana-kedhini.
f. Tembung kosok balen (antonim)
Tuladha : gedhe cilik, amba ciut, lanang wadon, dawa cekak, enom tuwa, adoh cedhak, bapak ibu, lan dhuwur cendhek.
g. Tembung nunggal (misah) yaiku tembung loro seng beda tegese nanging kerep kasebut bareng lan sesambungan raket.
Tuladha : brambang bawang, Lombok uyah, meja kursi, salam laos, klasa bantal, kencur kemukus, mrica pala, lan liya-liyane.
Contoh Tembung Camboran Wutuh :
|
2. Tembung Camboran Tugel
Tembung camboran tugel yaiku tembung loro ingkang dirangkep utawa digabung dadi siji nanging ngurangi cacahing wandane, iso wanda bagian ngarep utawa wanda bagian mburi.
Tembung camboran tugel adalah kata atau istilah Jawa yang tersusun dari dua kata yang digabungkan menjadi satu dengan berkurangnya jumlah suku kata, bisa suku kata didepan maupun bagian belakang.
Bentuk – bentuk tembung camboran tugel, antara lain :
a. Tembung garba
Tuladha :
- Prapta + ing = prapteng
- Nara + pati = narapati
- Iya + iku = yeku
- Parama + iswara= prameswari
- Sure + ing = sureng
- Idu + abang = dubang
b. Tembung sing dikerata
Tuladha :
- Balung + kulit = lunglit
- Digugu + ditiru = guru
- Gawe + kadang = wedang
- Kaku + cempluk = kupluk
c. Akronim
Tuladha :
- Sekdes = sekretaris desa
- Kabag = kepala bagian
- Pilpres = pemilihan presiden
Contoh Tembung Camboran Tugel
|
3. Tembung Camboran Tunggal
Tembung camboran tunggal yaiku tembung loro ingkang bedha tegese digawe bebarengan, nanging tembung siji lan sijine wes ora kena dipisah-pisah maneh lan nduweni teges anyar.
Tembung camboran tunggal adalah kata atau istilah Jawa yang terbentuk dari dua kata yang berbeda makna dan digabung menjadi satu, namun antara satu kata dengan kata lain tidak bisa dipisah lagi karena sudah memiliki arti baru.
Contoh Tembung Camboran Tunggal
|
4. Tembung Camboran Wudhar
Tembung Camboran Wudhar yaiku tembung loro seng beda tegese dirangkep dadi siji,nanging nduweni teges tetep.
Tembung camboran wudhar adalah kata atau istilah Jawa yang terbentuk dari dua kata yang memiliki makna berbeda digabung menjadi satu namun masih memilki arti dan makna yang sama dengan sebelumnya.
Contoh Tembung Camboran Wudhar
|
Demikianlah uraiang lengkap pengertian dan contoh contoh tembung camboran yang dapat anda jadikan referensi maupun tugas sekolah. Semoga artikel di atas bermanfaat dan membantu,,,,